Ánh Sáng Tác Động Thế Nào Đến Thực Vật

Ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng để tối ưu hóa sự phát triển của cây. Thực vật thu năng lượng từ ánh sáng để tạo ra đường và loại đường này được sử dụng cho sự phát triển của rễ, lá và thân hoa. Những ảnh hưởng này là nhờ vào 3 cơ chế: Quang hợp, Quang hình thái, Quang chu kỳ. Như vậy nếu muốn quản lý được năng suất cây trồng phải đảm bảo đủ ánh sáng: Cường độ ánh sáng, Chất lượng ánh sáng (phổ ánh sáng), Thời điểm/thời gian chiếu sáng, Độ đồng đều ánh sáng.

Thực vật chủ yếu phản ứng với bước sóng từ 400-700nm để quang hợp; ánh sáng trong các bước sóng này được gọi là bức xạ hoạt động quang hợp (PAR)

Ảnh: Bức xạ hoạt động quang hợp (PAR)

Với các ánh sáng có bước sóng khác nhau có thể gây ra những hình thái khác nhau trong sự phát triển của thực vật. Chúng ta sẽ xem xét một số dải bước sóng đặc trưng ảnh hưởng đến thực vật như thế nào nhé.

Ảnh: Ánh sáng tác động thế nào đến quá trình sinh trưởng của cây

ÁNH SÁNG ĐỎ VÀ ĐỎ XA

Ánh sáng đỏ (600-700nm) và ánh sáng đỏ xa (700-750nm), tác động đến quá trình ra hoa, kết quả thông qua 2 cơ chế quang chu kỳ và việc tích lũy hàm lượng Phytochrome. Sắc tố Phytochrome đóng vai trò như xúc tác phản ứng, tổn tại ở 2 dạng: một là dạng hấp thụ ánh sáng đỏ (Phytochrome Red) và một dạng hấp thụ ánh sáng đỏ xa (Phytochrome Far-Red)

Ánh sáng đỏ kích hoạt quá trình như điều chỉnh quang chu kỳ. Một số cây trồng cần một lượng thời gian chiếu sáng trong ngày để có thể ra hoa. Ngoài ra một số loại hạt cũng cần ánh sáng đỏ để bắt đầu bắt đầu nảy mầm ví dụ như cây húng chanh, tía tô.

Ánh sáng đỏ xa có thể gây ra hiện tượng kéo dài thân lá, dài lá, cuống lá, mở rộng lá, vươn ngọn. Hay nói cách khác đỏ xa có thể ức chế quá trình ra hoa.

ÁNH SÁNG XANH LAM

Ánh sáng xanh lam (400-500nm) được biết đến là tác nhân kích hoạt các phản ứng hình thái liên quan đến các tế bào cảm quang Crytochorme và Phototropin. Ví dụ tăng cường sắc tố ở các giống rau diếp đỏ, tăng sắc tố và dinh dưỡng trong ớt.

Cây xanh có đặc tính hướng sáng - sự phát triển của cây sẽ hướng về nơi có nguồn sáng, điều này dễ thấy nhất ở cây trồng trong nhà có nguồn sáng duy nhất từ cửa sổ.

Ánh sáng xanh lam là tín hiệu điều khiển sự đóng mở lỗ khí khổng ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và thoát hơi nước, qua đó cũng tích tụ chất diệp lục, sự mở rộng và định vị lá, ngọn cây.

ÁNH SÁNG TÍM, CỰC TÍM

Ánh sáng tím và cực tím (300-400nm) không đóng vai trò trong quá trình quang hợp và sự phát triển của cây. Tuy nhiên ở cường độ yếu có một số vai trò trong việc kích hoạt cơ chế tự bảo vệ của cây, tăng hợp chất chống oxy hóa, có thể tăng giá trị dinh dưỡng, hình thành hợp chất tạo mùi vị, độ ngọt (Brix) ở một số dưa lưới, cà chua, ớt.